ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဗာရာဏသီျပည္ ဣသိပတန မိဂါ၀ုန္ေတာ၌ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ တရားေတာ္-
ဓမၼစကၠပၸဝတၱန (ေခၚ) ဓမၼစၾကာသုတ္ပါဠိေတာ္
( ဆ႒သံဂါယနာမူ )
( ဓမၼစၾကာအမႊန္း )
(က) ဘိကၡဴနံ ပဥၥဝဂၢီနံ၊ ဣသိပတန နာမေက။
မိဂဒါေယ ဓမၼဝရံ၊ ယံ တံ နိဗၺာနပါပကံ။
(ခ) သဟမၸတိ နာမေကန၊ မဟာျဗေဟၼန ယာစိေတာ။
စတုသစၥံ ပကာေသေႏၲာ၊ ေလာကနာေထာ အေဒသယိ။
(ဂ) နႏၵိတံ သဗၺေဒေဝဟိ၊ သဗၺသမၸတၱိသာဓကံ။
သဗၺေလာကဟိတတၴာယ၊ ဓမၼစကၠံ ဘဏာမ ေဟ။
၁။ ( နိဒါန္း )
ဧဝံ ေမ သုတံ- ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ဗာရာဏသိယံ ဝိဟရတိ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ။ တၾတ ေခါ ဘဂဝါ ပဥၥဝဂၢိေယ ဘိကၡဴ အာမေႏၲသိ။
၂။ ( မမွီဝဲသင့္ေသာ အဖို႔အစြန္း ၂-ပါး )
ေဒြ ေမ ဘိကၡေဝ အႏၲာ ပဗၺဇိေတန န ေသဝိတဗၺာ။ ကတေမ ေဒြ၊ ေယာ စာယံ ကာေမသု ကာမသုခလႅိကာႏုေယာေဂါ ဟီေနာ ဂေမၼာ ေပါထုဇၨနိေကာ အနရိေယာ အနတၴသံဟိေတာ။ ေယာ စာယံ အတၱကိလမထာႏုေယာေဂါ ဒုေကၡာ အနရိေယာ အနတၴသံဟိေတာ။
၃။ ( မဇၩိမ ပဋိပဒါႏွင့္ ယင္း၏အက်ဳိး )
ဧေတ ေခါ ဘိကၡေဝ ဥေဘာ အေႏၲ အႏုပဂမၼ မဇၩိမာ ပဋိပဒါ တထာဂေတန အဘိသမၺဳဒၶါ စကၡဳကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သေမၺာဓာယ နိဗၺာနာယ သံဝတၱတိ။
ကတမာ စ သာ ဘိကၡေဝ မဇၩိမာ ပဋိပဒါ တထာဂေတန အဘိသမၺဳဒၶါ စကၡဳကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သေမၺာဓာယ နိဗၺာနာယ သံဝတၱတိ၊
အယေမဝ အရိေယာ အ႒ဂႋေကာ မေဂၢါ။
ေသယ်ထိဒံ-
သမၼာဒိ႒ိ သမၼာသကၤေပၸါ သမၼာဝါစာ သမၼာကမၼေႏၲာ သမၼာအာဇီေဝါ သမၼာဝါယာေမာ သမၼာသတိ သမၼာသမာဓိ။ အယံ ေခါ သာ ဘိကၡေဝ မဇၩိမာ ပဋိပဒါ တထာဂေတန အဘိသမၺဳဒၶါ စကၡဳကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သေမၺာဓာယ နိဗၺာနာယ သံဝတၱတိ။
၄။ ( ဒုကၡသစၥာ )
ဣဒံ ေခါ ပန ဘိကၡေဝ ဒုကၡံ အရိယသစၥံ၊ ဇာတိပိ ဒုကၡာ၊ ဇရာပိ ဒုကၡာ၊ ဗ်ာဓိပိ ဒုေကၡာ၊ မရဏမၸိ ဒုကၡံ၊ အပၸိေယဟိ သမၸေယာေဂါ ဒုေကၡာ၊ ပိေယဟိ ဝိပၸေယာေဂါ ဒုေကၡာ၊ ယမၸိစၧံ န လဘတိ၊ တမၸိ ဒုကၡံ၊ သံခိေတၱန ပဥၥဳပါဒါနကၡႏၶာ ဒုကၡာ။
၅။ ( သမုဒယသစၥာ )
ဣဒံ ေခါ ပန ဘိကၡေဝ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥံ၊ ယာယံ တဏွာ ေပါေနာဗၻဝိကာ နႏၵီရာဂသဟဂတာ တၾတတၾတာဘိနႏၵိနီ။ ေသယ်ထိဒံ- ကာမတဏွာ ဘဝတဏွာ ဝိဘဝတဏွာ။
၆။ ( နိေရာဓသစၥာ )
ဣဒံ ေခါ ပန ဘိကၡေဝ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ၊ ေယာ တႆာေယဝ တဏွာယ အေသသဝိရာဂနိေရာေဓာ စာေဂါ ပဋိနိႆေဂၢါ မုတၱိ အနာလေယာ။
၇။ ( မဂၢသစၥာ )
ဣဒံ ေခါ ပန ဘိကၡေဝ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစၥံ၊ အယေမဝ အရိေယာ အ႒ဂႋေကာ မေဂၢါ။ ေသယ်ထိဒံ- သမၼာဒိ႒ိ သမၼာသကၤေပၸါ သမၼာဝါစာ သမၼာကမၼေႏၲာ သမၼာအာဇီေဝါ သမၼာဝါယာေမာ သမၼာသတိ သမၼာသမာဓိ။
၈။ ( ဒုကၡသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္ )
''ဣဒံ ဒုကၡံ အရိယသစၥ'' ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၉။ ( ဒုကၡသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡံ အရိယသစၥံ ပရိေညယ်''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၀။ ( ဒုကၡသစၥာ၌ ကတဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡံ အရိယသစၥံ ပရိညာတ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၁။ ( သမုဒယသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္ )
''ဣဒံ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၂။ ( သမုဒယသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥံ ပဟာတဗၺ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၃။ ( သမုဒယသစၥာ၌ ကတဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥံ ပဟီန''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၄။ ( နိေရာဓသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္ )
''ဣဒံ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၅။ ( နိေရာဓသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ သစၧိကာတဗၺ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၆။ ( နိေရာဓသစၥာ၌ ကတဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ သစၧိကတ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၇။ ( မဂၢသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္ )
''ဣဒံ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစၥ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၈။ ( မဂၢသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစၥံ ဘာေဝတဗၺ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၉။ ( မဂၢသစၥာ၌ ကတဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစၥံ ဘာဝိတ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၂၀။ ( ဘုရားအျဖစ္ ဝန္မခံေတာ္မူခဲ့ေသးပံု )
ယာဝကီဝဥၥ ေမ ဘိကၡေဝ ဣေမသု စတူသု အရိယသေစၥသု ဧဝံ တိပရိဝ႗ံ ဒြါဒသာကာရံ ယထာဘူတံ ဉာဏဒႆနံ န သုဝိသုဒၶံ အေဟာသိ။
ေနဝ တာဝါဟံ ဘိကၡေဝ သေဒဝေက ေလာေက သမာရေက သျဗဟၼေက သႆမဏျဗာဟၼဏိယာ ပဇာယ သေဒဝမႏုႆာယ ''အႏုတၱရံ သမၼာသေမၺာဓႎ အဘိသမၺဳေဒၶါ'' တိ ပစၥညာသႎ။
၂၁။ ( ဘုရားအျဖစ္ ဝန္ခံေတာ္မူပံု )
ယေတာ စ ေခါ ေမ ဘိကၡေဝ ဣေမသု စတူသု အရိယသေစၥသု ဧဝံ တိပရိဝ႗ံ ဒြါဒသာကာရံ ယထာဘူတံ ဉာဏဒႆနံ သုဝိသုဒၶံ အေဟာသိ။
အထာဟံ ဘိကၡေဝ သေဒဝေက ေလာေက သမာရေက သျဗဟၼေက သႆမဏျဗာဟၼဏိယာ ပဇာယ သေဒဝမႏုႆာယ ''အႏုတၱရံ သမၼာသေမၺာဓႎ အဘိသမၺဳေဒၶါ'' တိ ပစၥညာသႎ။
၂၂။ ( ပစၥေဝကၡဏာဉာဏ္ျဖင့္ သိျမင္ပံု )
ဉာဏဥၥ ပန ေမ ဒႆနံ ဥဒပါဒိ၊ အကုပၸါ ေမ ဝိမုတၱိ၊ အယမႏၲိမာ ဇာတိ၊ နတၴိ ဒါနိ ပုနဗၻေဝါတိ။
၂၃။ ( ပဥၥဝဂၢီတို႔ႏွစ္သက္ၾကပံု )
ဣဒမေဝါစ ဘဂဝါ၊ အတၱမနာ ပဥၥဝဂၢိယာ ဘိကၡဴ ဘဂဝေတာ ဘာသိတံ အဘိနႏၵဳႏၲိ။
၂၄။ ( အရွင္ေကာ႑ည တရားထူးရပံု )
ဣမသၼႎ စ ပန ေဝယ်ာကရဏသၼႎ ဘညမာေန အာယသၼေတာ ေကာ႑ညႆ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမၼစကၡဳံ ဥဒပါဒိ ''ယံကိဥၥိ သမုဒယဓမၼံ၊ သဗၺံ တံ နိေရာဓဓမၼ''ႏၲိ။
၂၅။ ( နတ္ျဗဟၼာတို႔ ေကာင္းခ်ီးေပးပံု )
ပဝတၱိေတ စ ပန ဘဂဝတာ ဓမၼစေကၠ ဘုမၼာ ေဒဝါ သဒၵ မႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
ဘုမၼာနံ ေဒဝါနံ သဒၵံ သုတြာ စာတုမဟာရာဇိကာ ေဒဝါ သဒၵမႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
စာတုမဟာရာဇိကာနံ ေဒဝါနံ သဒၵံ သုတြာ တာဝတႎသာ ေဒဝါ သဒၵမႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
တာဝတႎသာနံ ေဒဝါနံ သဒၵံ သုတြာ ယာမာ ေဒဝါ သဒၵမႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
ယာမာနံ ေဒဝါနံ သဒၵံ သုတြာ တုသိတာ ေဒဝါ သဒၵမႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
တုသိတာနံ ေဒဝါနံ သဒၵံ သုတြာ နိမၼာနရတီ ေဒဝါ သဒၵမႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
နိမၼာနရတီနံ ေဒဝါနံ သဒၵံ သုတြာ ပရနိမၼိတဝသဝတၱီ ေဒဝါ သဒၵမႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
ပရနိမၼိတဝသဝတၱီနံ ေဒဝါနံ သဒၵံ သုတြာ ျဗဟၼကာယိကာ ေဒဝါ သဒၵမႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
ဣတိဟ ေတန ခေဏန ေတန လေယန ေတန မုဟုေတၱန ယာဝ ျဗဟၼေလာကာ သေဒၵါ အဗၻဳဂၢစၧိ။
၂၆။ ( ေျမငလ်င္လႈပ္ျခင္း၊ အေရာင္အလင္းျဖစ္ေပၚျခင္း )
အယဥၥ ဒသသဟႆိေလာကဓာတု သံကမၸိ သမၸကမၸိ သမၸေဝဓိ။
အပၸမာေဏာ စ ဥဠာေရာ ၾသဘာေသာ ေလာေက ပါတုရေဟာသိ အတိကၠမၼ ေဒဝါနံ ေဒဝါႏုဘာဝႏၲိ။
၂၇။ ( ျမတ္စြာဘုရား ဥဒါန္းက်ဴးေတာ္မူပံု )
အထ ေခါ ဘဂဝါ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါေနသိ ''အညာသိ ဝတ ေဘာ ေကာ႑ေညာ၊ အညာသိ ဝတ ေဘာ ေကာ႑ေညာ'' တိ။ ဣတိ ဟိဒံ အာယသၼေတာ ေကာ႑ညႆ ''အညာသိ ေကာ႑ေညာ'' ေတြဝ နာမံ အေဟာသီတိ။
( အရွင္ေကာ႑ည ရဟန္းအျဖစ္ ေလွ်ာက္ေတာင္းပံု )
အထ ေခါ အာယသၼာ အညာသိေကာ႑ေညာ ဒိ႒ဓေမၼာ ပတၱဓေမၼာ ဝိဒိတဓေမၼာ ပရိေယာဂါဠွဓေမၼာ တိဏၰဝိစိကိေစၧာ ဝိဂတကထံကေထာ ေဝသာရဇၨပၸေတၱာ အပရပၸစၥေယာ သတၴဳသာသေန ဘဂဝႏၲံ ဧတဒေဝါစ ''လေဘယ်ာဟံ ဘေႏၲ ဘဂဝေတာ သႏၲိေက ပဗၺဇၨံ၊ လေဘယ်ံ ဥပသမၸဒ''ႏၲိ။
( ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းျဖစ္ပံု )
''ဧဟိ ဘိကၡဴ'' တိ ဘဂဝါ အေဝါစ ''သြာကၡာေတာ ဓေမၼာ၊ စရ ျဗဟၼစရိယံ သမၼာ ဒုကၡႆ အႏၲကိရိယာယာ'' တိ။ သာဝ တႆ အာယသၼေတာ ဥပသမၸဒါ အေဟာသီတိ။
ဓမၼစကၠပၸဝတၱနသုတၱံ နိ႒ိတံ
ဓမၼစကၠပၸဝတၱန (ေခၚ) ဓမၼစၾကာသုတ္ပါဠိေတာ္
( ဆ႒သံဂါယနာမူ )
( ဓမၼစၾကာအမႊန္း )
(က) ဘိကၡဴနံ ပဥၥဝဂၢီနံ၊ ဣသိပတန နာမေက။
မိဂဒါေယ ဓမၼဝရံ၊ ယံ တံ နိဗၺာနပါပကံ။
(ခ) သဟမၸတိ နာမေကန၊ မဟာျဗေဟၼန ယာစိေတာ။
စတုသစၥံ ပကာေသေႏၲာ၊ ေလာကနာေထာ အေဒသယိ။
(ဂ) နႏၵိတံ သဗၺေဒေဝဟိ၊ သဗၺသမၸတၱိသာဓကံ။
သဗၺေလာကဟိတတၴာယ၊ ဓမၼစကၠံ ဘဏာမ ေဟ။
၁။ ( နိဒါန္း )
ဧဝံ ေမ သုတံ- ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ဗာရာဏသိယံ ဝိဟရတိ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ။ တၾတ ေခါ ဘဂဝါ ပဥၥဝဂၢိေယ ဘိကၡဴ အာမေႏၲသိ။
၂။ ( မမွီဝဲသင့္ေသာ အဖို႔အစြန္း ၂-ပါး )
ေဒြ ေမ ဘိကၡေဝ အႏၲာ ပဗၺဇိေတန န ေသဝိတဗၺာ။ ကတေမ ေဒြ၊ ေယာ စာယံ ကာေမသု ကာမသုခလႅိကာႏုေယာေဂါ ဟီေနာ ဂေမၼာ ေပါထုဇၨနိေကာ အနရိေယာ အနတၴသံဟိေတာ။ ေယာ စာယံ အတၱကိလမထာႏုေယာေဂါ ဒုေကၡာ အနရိေယာ အနတၴသံဟိေတာ။
၃။ ( မဇၩိမ ပဋိပဒါႏွင့္ ယင္း၏အက်ဳိး )
ဧေတ ေခါ ဘိကၡေဝ ဥေဘာ အေႏၲ အႏုပဂမၼ မဇၩိမာ ပဋိပဒါ တထာဂေတန အဘိသမၺဳဒၶါ စကၡဳကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သေမၺာဓာယ နိဗၺာနာယ သံဝတၱတိ။
ကတမာ စ သာ ဘိကၡေဝ မဇၩိမာ ပဋိပဒါ တထာဂေတန အဘိသမၺဳဒၶါ စကၡဳကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သေမၺာဓာယ နိဗၺာနာယ သံဝတၱတိ၊
အယေမဝ အရိေယာ အ႒ဂႋေကာ မေဂၢါ။
ေသယ်ထိဒံ-
သမၼာဒိ႒ိ သမၼာသကၤေပၸါ သမၼာဝါစာ သမၼာကမၼေႏၲာ သမၼာအာဇီေဝါ သမၼာဝါယာေမာ သမၼာသတိ သမၼာသမာဓိ။ အယံ ေခါ သာ ဘိကၡေဝ မဇၩိမာ ပဋိပဒါ တထာဂေတန အဘိသမၺဳဒၶါ စကၡဳကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သေမၺာဓာယ နိဗၺာနာယ သံဝတၱတိ။
၄။ ( ဒုကၡသစၥာ )
ဣဒံ ေခါ ပန ဘိကၡေဝ ဒုကၡံ အရိယသစၥံ၊ ဇာတိပိ ဒုကၡာ၊ ဇရာပိ ဒုကၡာ၊ ဗ်ာဓိပိ ဒုေကၡာ၊ မရဏမၸိ ဒုကၡံ၊ အပၸိေယဟိ သမၸေယာေဂါ ဒုေကၡာ၊ ပိေယဟိ ဝိပၸေယာေဂါ ဒုေကၡာ၊ ယမၸိစၧံ န လဘတိ၊ တမၸိ ဒုကၡံ၊ သံခိေတၱန ပဥၥဳပါဒါနကၡႏၶာ ဒုကၡာ။
၅။ ( သမုဒယသစၥာ )
ဣဒံ ေခါ ပန ဘိကၡေဝ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥံ၊ ယာယံ တဏွာ ေပါေနာဗၻဝိကာ နႏၵီရာဂသဟဂတာ တၾတတၾတာဘိနႏၵိနီ။ ေသယ်ထိဒံ- ကာမတဏွာ ဘဝတဏွာ ဝိဘဝတဏွာ။
၆။ ( နိေရာဓသစၥာ )
ဣဒံ ေခါ ပန ဘိကၡေဝ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ၊ ေယာ တႆာေယဝ တဏွာယ အေသသဝိရာဂနိေရာေဓာ စာေဂါ ပဋိနိႆေဂၢါ မုတၱိ အနာလေယာ။
၇။ ( မဂၢသစၥာ )
ဣဒံ ေခါ ပန ဘိကၡေဝ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစၥံ၊ အယေမဝ အရိေယာ အ႒ဂႋေကာ မေဂၢါ။ ေသယ်ထိဒံ- သမၼာဒိ႒ိ သမၼာသကၤေပၸါ သမၼာဝါစာ သမၼာကမၼေႏၲာ သမၼာအာဇီေဝါ သမၼာဝါယာေမာ သမၼာသတိ သမၼာသမာဓိ။
၈။ ( ဒုကၡသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္ )
''ဣဒံ ဒုကၡံ အရိယသစၥ'' ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၉။ ( ဒုကၡသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡံ အရိယသစၥံ ပရိေညယ်''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၀။ ( ဒုကၡသစၥာ၌ ကတဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡံ အရိယသစၥံ ပရိညာတ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၁။ ( သမုဒယသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္ )
''ဣဒံ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၂။ ( သမုဒယသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥံ ပဟာတဗၺ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၃။ ( သမုဒယသစၥာ၌ ကတဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥံ ပဟီန''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၄။ ( နိေရာဓသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္ )
''ဣဒံ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၅။ ( နိေရာဓသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ သစၧိကာတဗၺ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၆။ ( နိေရာဓသစၥာ၌ ကတဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ သစၧိကတ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၇။ ( မဂၢသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္ )
''ဣဒံ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစၥ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၈။ ( မဂၢသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစၥံ ဘာေဝတဗၺ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၁၉။ ( မဂၢသစၥာ၌ ကတဉာဏ္ )
''တံ ေခါ ပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစၥံ ဘာဝိတ''ႏၲိ ေမ ဘိကၡေဝ ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊ ဝိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
၂၀။ ( ဘုရားအျဖစ္ ဝန္မခံေတာ္မူခဲ့ေသးပံု )
ယာဝကီဝဥၥ ေမ ဘိကၡေဝ ဣေမသု စတူသု အရိယသေစၥသု ဧဝံ တိပရိဝ႗ံ ဒြါဒသာကာရံ ယထာဘူတံ ဉာဏဒႆနံ န သုဝိသုဒၶံ အေဟာသိ။
ေနဝ တာဝါဟံ ဘိကၡေဝ သေဒဝေက ေလာေက သမာရေက သျဗဟၼေက သႆမဏျဗာဟၼဏိယာ ပဇာယ သေဒဝမႏုႆာယ ''အႏုတၱရံ သမၼာသေမၺာဓႎ အဘိသမၺဳေဒၶါ'' တိ ပစၥညာသႎ။
၂၁။ ( ဘုရားအျဖစ္ ဝန္ခံေတာ္မူပံု )
ယေတာ စ ေခါ ေမ ဘိကၡေဝ ဣေမသု စတူသု အရိယသေစၥသု ဧဝံ တိပရိဝ႗ံ ဒြါဒသာကာရံ ယထာဘူတံ ဉာဏဒႆနံ သုဝိသုဒၶံ အေဟာသိ။
အထာဟံ ဘိကၡေဝ သေဒဝေက ေလာေက သမာရေက သျဗဟၼေက သႆမဏျဗာဟၼဏိယာ ပဇာယ သေဒဝမႏုႆာယ ''အႏုတၱရံ သမၼာသေမၺာဓႎ အဘိသမၺဳေဒၶါ'' တိ ပစၥညာသႎ။
၂၂။ ( ပစၥေဝကၡဏာဉာဏ္ျဖင့္ သိျမင္ပံု )
ဉာဏဥၥ ပန ေမ ဒႆနံ ဥဒပါဒိ၊ အကုပၸါ ေမ ဝိမုတၱိ၊ အယမႏၲိမာ ဇာတိ၊ နတၴိ ဒါနိ ပုနဗၻေဝါတိ။
၂၃။ ( ပဥၥဝဂၢီတို႔ႏွစ္သက္ၾကပံု )
ဣဒမေဝါစ ဘဂဝါ၊ အတၱမနာ ပဥၥဝဂၢိယာ ဘိကၡဴ ဘဂဝေတာ ဘာသိတံ အဘိနႏၵဳႏၲိ။
၂၄။ ( အရွင္ေကာ႑ည တရားထူးရပံု )
ဣမသၼႎ စ ပန ေဝယ်ာကရဏသၼႎ ဘညမာေန အာယသၼေတာ ေကာ႑ညႆ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမၼစကၡဳံ ဥဒပါဒိ ''ယံကိဥၥိ သမုဒယဓမၼံ၊ သဗၺံ တံ နိေရာဓဓမၼ''ႏၲိ။
၂၅။ ( နတ္ျဗဟၼာတို႔ ေကာင္းခ်ီးေပးပံု )
ပဝတၱိေတ စ ပန ဘဂဝတာ ဓမၼစေကၠ ဘုမၼာ ေဒဝါ သဒၵ မႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
ဘုမၼာနံ ေဒဝါနံ သဒၵံ သုတြာ စာတုမဟာရာဇိကာ ေဒဝါ သဒၵမႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
စာတုမဟာရာဇိကာနံ ေဒဝါနံ သဒၵံ သုတြာ တာဝတႎသာ ေဒဝါ သဒၵမႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
တာဝတႎသာနံ ေဒဝါနံ သဒၵံ သုတြာ ယာမာ ေဒဝါ သဒၵမႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
ယာမာနံ ေဒဝါနံ သဒၵံ သုတြာ တုသိတာ ေဒဝါ သဒၵမႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
တုသိတာနံ ေဒဝါနံ သဒၵံ သုတြာ နိမၼာနရတီ ေဒဝါ သဒၵမႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
နိမၼာနရတီနံ ေဒဝါနံ သဒၵံ သုတြာ ပရနိမၼိတဝသဝတၱီ ေဒဝါ သဒၵမႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
ပရနိမၼိတဝသဝတၱီနံ ေဒဝါနံ သဒၵံ သုတြာ ျဗဟၼကာယိကာ ေဒဝါ သဒၵမႏုႆာေဝသံု ''ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏုတၱရံ ဓမၼစကၠံ ပဝတၱိတံ အပၸဋိဝတၱိယံ သမေဏန ဝါ ျဗာဟၼေဏန ဝါ ေဒေဝန ဝါ မာေရန ဝါ ျဗဟၼဳနာ ဝါ ေကနစိ ဝါ ေလာကသၼိ''ႏၲိ။
ဣတိဟ ေတန ခေဏန ေတန လေယန ေတန မုဟုေတၱန ယာဝ ျဗဟၼေလာကာ သေဒၵါ အဗၻဳဂၢစၧိ။
၂၆။ ( ေျမငလ်င္လႈပ္ျခင္း၊ အေရာင္အလင္းျဖစ္ေပၚျခင္း )
အယဥၥ ဒသသဟႆိေလာကဓာတု သံကမၸိ သမၸကမၸိ သမၸေဝဓိ။
အပၸမာေဏာ စ ဥဠာေရာ ၾသဘာေသာ ေလာေက ပါတုရေဟာသိ အတိကၠမၼ ေဒဝါနံ ေဒဝါႏုဘာဝႏၲိ။
၂၇။ ( ျမတ္စြာဘုရား ဥဒါန္းက်ဴးေတာ္မူပံု )
အထ ေခါ ဘဂဝါ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါေနသိ ''အညာသိ ဝတ ေဘာ ေကာ႑ေညာ၊ အညာသိ ဝတ ေဘာ ေကာ႑ေညာ'' တိ။ ဣတိ ဟိဒံ အာယသၼေတာ ေကာ႑ညႆ ''အညာသိ ေကာ႑ေညာ'' ေတြဝ နာမံ အေဟာသီတိ။
( အရွင္ေကာ႑ည ရဟန္းအျဖစ္ ေလွ်ာက္ေတာင္းပံု )
အထ ေခါ အာယသၼာ အညာသိေကာ႑ေညာ ဒိ႒ဓေမၼာ ပတၱဓေမၼာ ဝိဒိတဓေမၼာ ပရိေယာဂါဠွဓေမၼာ တိဏၰဝိစိကိေစၧာ ဝိဂတကထံကေထာ ေဝသာရဇၨပၸေတၱာ အပရပၸစၥေယာ သတၴဳသာသေန ဘဂဝႏၲံ ဧတဒေဝါစ ''လေဘယ်ာဟံ ဘေႏၲ ဘဂဝေတာ သႏၲိေက ပဗၺဇၨံ၊ လေဘယ်ံ ဥပသမၸဒ''ႏၲိ။
( ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းျဖစ္ပံု )
''ဧဟိ ဘိကၡဴ'' တိ ဘဂဝါ အေဝါစ ''သြာကၡာေတာ ဓေမၼာ၊ စရ ျဗဟၼစရိယံ သမၼာ ဒုကၡႆ အႏၲကိရိယာယာ'' တိ။ သာဝ တႆ အာယသၼေတာ ဥပသမၸဒါ အေဟာသီတိ။
ဓမၼစကၠပၸဝတၱနသုတၱံ နိ႒ိတံ
No comments:
Post a Comment